Chiêm ngưỡng vẻ đẹp 5 miệng núi lửa tại Công viên địa chất Đắk Nông

(SGTTO) – Không cần phải sang tận Indonesia, Nhật Bản hay Hawaii, chúng ta vẫn có thể quan sát được các ngọn núi lửa ngay tại Công viên địa chất Đắk Nông trên cao nguyên M’nông.

Theo khảo sát, Công viên địa chất Đắk Nông (tỉnh Đắk Nông) có 5 miệng núi lửa đã được phát hiện, là nơi lưu giữ lịch sử kiến tạo địa chất của lớp vỏ Trái Đất.

Núi lửa Nâm Blang (Chư R’luh)

Núi lửa Nâm Blang, trước đây còn được biết đến với tên gọi là núi lửa Chư R’luh, là một trong các ngọn núi lửa đẹp của Tây Nguyên, nằm ở huyện Krông Nô. Núi có hình nón cụt, có thể ngắm nhìn từ khoảng cách xa với các hướng khác nhau. Theo các nhà khoa học, hoạt động của núi lửa này xảy ra cách đây khoảng 0,689 triệu năm đến 0,199 triệu năm.

Núi lửa Nâm Blang. Ảnh: Võ Anh Tú

Núi lửa Nâm Blang là núi lửa đặc trưng cho kiểu phun trào trung tâm (phun nổ). Đây là núi lửa duy nhất trong vùng Công viên địa chất Đắk Nông tạo ra hệ thống 50 hang động dung nham, ẩn chứa nhiều điều thú vị đang cần được nghiên cứu.

Ngoài ra, việc phát hiện di chỉ khảo cổ của người tiền sử sinh sống trong hệ thống hang động núi lửa này đã làm nổi bật thêm giá trị khoa học của điểm địa chất này.

Núi lửa Băng Mo (Ea Tling)

Núi lửa Băng Mo, trước đây gọi là núi lửa Ea T’Linh, nằm ở thị trấn Ea T’Linh, huyện Cư Jút. Đây là núi lửa trẻ, điển hình của kiểu phun trào trung tâm, có niên đại từ 200.000-600.000 năm.

Miệng núi lửa Băng Mo. Ảnh: Lê Thành Đạt

Miệng núi lửa Băng Mo được bảo tồn khá tốt với hình dạng tương đối tròn và rõ nét; đường kính khoảng 242m, cao 40m, sườn dốc 15 độ và ở độ cao 407m so với mực nước biển. Xung quanh khu vực này, có thể tìm thấy xỉ, tro, đá và bom núi lửa nằm trải rác.

Núi lửa Băng Mo hiện được địa phương đầu tư điểm dừng chân trên đỉnh núi. Để leo lên đến miệng núi lửa mất khoảng 30 phút. Sườn núi thoải nên phù hợp du khách nhiều độ tuổi. Đứng trên đỉnh núi, du khách có thể phóng tầm mắt ôm trọn không gian của cả một vùng thị trấn yên bình.

Núi lửa Nâm Gle (Thuận An)

Nằm ở huyện Đắk Mil, núi lửa Nâm Gle được xem là một trong những núi lửa trẻ ở khu vực Tây Nguyên. Hình dáng núi lửa này khác hẳn so với các núi lửa còn lại trong khu vực Công viên địa chất Đắk Nông.

Núi lửa Nâm Gle. Ảnh: Võ Anh Tú

Núi lửa có dạng hình oval kéo dài thành lòng máng hẹp, phần thấp nhất tạo nên rãnh hẹp sâu kéo dài. Từ trên cao nhìn xuống, núi lửa Thuận An trông giống như hai mảnh hến úp vào nhau. Đây là một núi lửa có sự kết hợp giữa phun trào khe nứt và phun nổ.

Núi lửa Nâm Gle hoạt động cách đây khoảng 781.000 – 126.000 năm. Ngay sát chân núi lửa là một hồ nước tự nhiên. Theo nhận định của các nhà nghiên cứu, cơ chế thành tạo của hồ có thể liên quan đến hoạt động của núi lửa này.

Núi lửa Nam Dơng

Thuộc huyện Cư Jut, Nam Dơng là núi lửa lớn thứ ba của Công viên địa chất Đắk Nông, có cảnh quan thu hút và được bảo tồn khá nguyên vẹn.

Núi lửa Nam Dơng. Ảnh: Võ Anh Tú

Miệng núi lửa có hình phễu với độ cao của địa hình ít khác biệt so với xung quanh. Đây là núi lửa dạng khiên có diện phân bố đá bazan rộng lớn và rất ít tro vụn núi lửa. Theo độ cao của miệng núi lửa, có thể gọi đây là miệng núi lửa âm, bởi vì nhìn từ xa cũng như ở gần (trong vòng bán kính 1 – 2 km) không phân biệt được hình thái núi lửa.

Miệng núi lửa có hình phễu đã minh chứng cho hiện tượng co rút thể tích và sụt lún theo nguyên lý cân bằng trọng lực ngay sau khi phun trào ngưng nghỉ.

Cụm núi lửa Nâm Kar 

Nhóm miệng núi lửa này gồm 1 miệng chính (gọi là núi lửa Nâm Kar, ký hiệu là M) và 2 miệng phụ (ký hiệu là S1, S2), thuộc địa bàn huyện Krông Nô, tiếp giáp với xã Quảng Sơn, huyện Đắk Glong.

Cụm núi lửa Nâm Kar. Ảnh: Võ Anh Tú

Hoạt động của núi lửa Nâm Kar xảy ra cách đây 5,3 – 0,78 triệu năm. Núi lửa có hình nón cụt, hay hình bát úp, miệng hình phễu trũng ở phần giữa; gờ miệng xung quanh nổi cao, đặc trưng cho kiểu phun trào trung tâm.

Núi lửa này có quy mô không lớn nhưng có các “núi lửa vệ tinh”, có tính độc đáo về kiểu hình thành, cấu tạo và tính phân kỳ. Cùng với núi lửa Nâm Kar, núi lửa phụ S2 và nón than S1 đã tạo nên cụm các miệng núi lửa có hình dạng độc đáo của Công viên địa chất Đắk Nông.

Bích Vân